- 23873
- ۱۴۰۱/۱۱/۲۹ - ۰۹:۲۰
دهکده چوبی در ایران به دست مهندس حمید مجتهدی، از نوادگان محمد‌کاظم خراسانی، ساخته شده و یکی از تفرجگاه‌ها و نقاط دیدنی شهر نیشابور است.
ارمون آنلاین_شبنم اسلامی: مسجد چوبی این دهکده نه تنها در ایران بلکه در جهان بی‌نظیر است. به گفته کارشناسان این مسجد می‌تواند تا هشت ریشتر زمین لرزه را تحمل کند و بنای آن به گونه‌ای است که تا صدها سال دیگر نیز آسیب نخواهد دید.
دهکده چوبی در نیشابور
بنای اولیه مسجد در سال ۱۳۲۵ در زمان ملامحمد آقازاده، بنیان گذار اصلی روستا و کسی که نام روستا وامدار اسم و کارهای خیر اوست، گذاشته شد. در آن زمان مسجد دیوارهایی کاهگلی و سقفی چوبی داشت که تقریبا به وسعت مسجد فعلی و در همین مکان برپا شده بود.
با گذر روزگار و به ویژه به دلیل اصلاحات ارضی که در زمان محمدرضاشاه پهلوی صورت گرفت، روستا خالی از سکنه شد و ساختمان مسجد به خاطر عدم توجه و رسیدگی به شکل ویرانه ای در آمد؛ اما در سال ۱۳۸۷ مسجد با همت مهندس حمید مجتهدی، نوه ملامحمد، با دانشی که در دانشگاه های آمریکا آموخته و در ساخت آن به کارگرفته بود، رونق گذشته خود را بازیافت.
وی بنای مسجد را زمانی گذاشت که سرمایه چندانی به همراه نداشت؛ اما هم ولایتی هایش بزرگترین سرمایه او شدند و کار ساخت مسجد را به پیش بردند.
مهندس حمید مجتهدی (متولد ۱۳۱۹ و متوفی در پاییز ۱۳۹۲) یکی از مهمترین دیدنی ها و تفرجگاه های نیشابور را در میان روستای محمدآباد آقازاده بنا کرد؛ دهکده ای که تمام سازه های آن از چوب هستند.
دهکده چوبی، نخستین دهکده اکولوژیکی ایران، بخش های مختلف دارد و شامل مسجد، رستوران، خانه، موزه و کتابخانه چوبی می شود. این سازه ها، تنها با هدف جذب گردشگر ایجاد نشده اند بلکه روح زندگی در آنها جریان دارد و مردم هر روزه از آنها استفاده می کنند.
مسوول رسیدگی به روستا تا سال ۱۳۹۲، مهندس مجتهدی بود و بعد از فوت ایشان، همسر او خانم حشمت تحصیل کرده رشته عمران و فارغ التحصیل رشته هنر (نقاشی) از آمریکا، مدیریت دهکده چوبی را بر عهده گرفت.
شاید برای تان جالب باشد بدانید که جرقه ساخت دهکده چوبی از ایجاد آلاچیقی برای بازی فرزند آقای مجتهدی زده شد. همسر حمید مجتهدی در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا این گونه تعریف می کند:
اولین چیزی که مهندس ساخت، یک آلاچیق برای بازی پسرمان بود. یادم می آید که یک روز پدرم در منزل ما بود و همانجا باد آمد و آلاچیق را تکان داد، پدرم خندید و گفت این آلاچیق می افتد و همسرم در جواب گفت من این را تبدیل به خانه می کنم و چیزی نگذشت که با امکانات بسیار کم، آن آلاچیق کوچک تبدیل به خانه شد.
حقایقی درباره مسجد چوبی
تمام مسایلی که در مورد مسجد بیان کردیم همه حقایقی نیست که در مورد آن می توان گفت. نکات جالب کوچکی نیز وجود دارد که بر زیبایی و جذابیت مسجد اضافه می کند.
- کابینت ها، دیوارها و حتی سینی های آبدارخانه این مسجد، چوبی هستند. ۶ کتیبه از آیات قرآنی بر دیوارهای بیرونی و ۷ کتیبه بر دیوارهای درونی با قاب هایی از چوب درختان گردو و توت، مسجد را به شکلی چشم نواز، تزیین کرده است.
- کتیبه ای که بر روی محراب قرار دارد، شامل آیاتی با خط ثلث و دیگر کتیبه ها شامل آیاتی با خط نستعلیق می شوند و هر کتیبه قابی منحصر به خود دارد.
- چوب درختانی مانند انواع کاج ها، اشن، سپیدار، گیلاس، گلابی، زبان گنجشک، گردو و توت مصالح ساخت مسجد چوبی را تشکیل می دهند. نورپردازی ویژه این مجموعه، با رنگ هایی شاد، به شب های دهکده چوبی جلوه خاصی می بخشد.
- مهندس مجتهدی برای ساخت محراب مسجد از چوب درخت توتی استفاده کرده که سال ها پیش پدربزرگ ایشان محمدآقازاده در روستا کاشته بودند. همچنین منبر این مسجد نیز ساخته شده از چوب درخت گیلاس است.
- سقف مسجد به شکل پولکی از بیرون تزیین شده و جلوه آن را خاص و دیدنی کرده است.
- درب های مسجد نیز از چشم هنرمندانه معمار کنار نمانده است. هر یک از درها دو لنگه دارد و بر روی هر کدام ۹ عدد گل میخ از جنس برنج به عنوان تزیین به کار رفته است.
- از تمام چوب هایی که در ساخت مسجد به کاربرده شده نمونه ای بدون عایق و با پوست اطراف شان در قسمت شمالی مسجد وجود دارد. این کار به دستور مهندس مجتهدی انجام شده است تا اگر در زمانی که ایشان در قید حیات نیستند مسجد نیاز به تعمیر داشت، معمار و مرمت‌کار بداند از کدام چوب ها در ساخت مسجد استفاده کند.
- قبر آقای حمید مجتهدی در قسمت شمالی مسجد قرار دارد.
- قبل از اینکه مسجد چوبی در محل فعلی خود بنا شود، مسجدی مخروبه در همان مکان قرار داشت. آقای مجتهدی در ابتدا از تمام کارگران و مردم می خواهد تا خاکی تازه تهیه کنند تا مصالح به کار رفته در مسجد کاملا پاک و حلال باشد. بعد از آن او مزاری برای خود می سازد و مسجد را در کنار آن بنا می کند.
فضای کلی دهکده چوبی
انواع گل ها و درختان، فضای سبز و محوطه باز دهکده چوبی را غرق در زیبایی کرده و درختانی مانند کاج و سرو، اشن، سپیدار و انواع درختان میوه سرسبزی و طراوت را برای روستا به ارمغان آورده است.
شمعدانی های پیچی، انواع گل های رز، باغچه ها و دهکده را معطر ساخته اند و نشاط تازه ای به آن بخشیده اند. در بیشتر جاها از چمن برای زیباسازی فضا استفاده می شود؛ اما در دهکده چوبی قضیه فرق می کند. اینجا برای تامین سرسبزی قسمت های مختلف یونجه به کار رفته است که هم به مراقبت و آبیاری کمتری نیاز دارد و هم بعد از برداشت برای خوراک دام مورد استفاده قرار می گیرد.
علاوه بر باغچه ها و فضاهای سبز، دو برکه و استخر نیز زیبایی دهکده را چند برابر می کند. آب برکه از طریق دو چاه عمیق تامین می شود و محل پرورش ماهی کپور نیز هست.
در کنار آن درختان بید سایه ساری را برای رهگذران و اهالی ایجاد کرده اند و نیزار کنار آن بر زیبایی برکه می افزاید. نکته جالبی که در مورد نگهداری ماهی در برکه وجود دارد این است که مراحل تولید مثل بدون دخالت و تحریک انسان صورت می پذیرد و غذا به صورت دستی داده می شود.
تنها روستای اکولوژیکی ایران
این روستا که شاید تنها روستای اکولوژیکی ایران است با ده‌ها تن چوب ساخته شده و برای خودش شهر کوچکی به‌شمار می‌رود.
با اینکه این روستا از چوب ساخته شده است ولی درایت مهندس مجتهدی سبب شده که فضای سبز اطراف دهکده چوبی نیشابور باقی بماند. در واقع این روستا از چوب درختان منطقه ساخته نشده است.
مسجد چوبی نیشابور در باغی حومه جنوب شرقی شهر نیشابور قرار دارد.
لینک کوتاه: https://armoononline.ir/?p=23873
