۲۱ مرداد به خاطر اجرایی شدن کنوانسیون منطقه ای حفاظت از محیط زیست دریای خزر توسط کشورهای حاشیه این دریا به نام روز دریای خزر نامگذاری شد. این پیمان نامه مشترک کشورهای حاشیه دریای خزر که به عنوان ” کنوانسیون تهران ” شناخته می شود از سال ۸۲ امضاء و ۲۱ مرداد سال ۸۵ اجرایی شد.

برگزاری جشنوراه ملی روز جهانی دریای خزر را محیط زیست مازندران برنامه ریزی می کند، جشنواره ای که به گفته مدیرکل این دستگاه اجرایی دولتی مهمان بلندپایه ای هم از هیات دولت خواهد داشت.

مدیرکل محیط زیست مازندران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا هدف از برگزاری این رویداد فرهنگی و اجتماعی را شناساندن ظرفیت های دریای خزر و مخاطراتی برشمرد که این دریا را تهدید می کند.

حسینعلی ابراهیمی  از معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان محیط زیست ایران و سفرای روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان به عنوان مهمانان ویژه این جشنواره نام برد.
وی گفت: همچنین تعدادی از صاحبنظران و خزرشناسان ملی و بین المللی نیز برای شرکت در این جشنواره و سخنرانی در باره ظرفیت های خزر و چگونگی جلوگیری از آلوده سازی آن دعوت شده است.

دبیر اجرایی جشنواره ملی خزر برگزاری مسابقات ورزش های آبی و ساحلی ، مانور حفاظتی خزر و موسیقی محلی مازندرانی را هم از برنامه های حاشیه ای این رویداد بین المللی برشمرد.

دریای خزر که در گذشته به نام هایی چون خاواینسکی، دریای هیرکانیان، دریای جرجان (گرگان)، بحر مازندران ، بحر آبسکون و بحر قانیا، نامیده می‌شد، بزرگ‌ترین دریاچه روی زمین است و به همین خاطر هم همواره با عنوان ” دریا ” از آن نام برده می شود. این دریای بسته که در شمال کوهزایی آلپ هیمالیا قرار گرفته، باقی مانده‌ای از دریای ” پاراتتیس ” است که بر پایه پژوهش های زمین شناسان حدود ۱۱ هزار سال پیش، پس از جدایی از دریاهای سیاه ومدیترانه، مستقل شد.
خزر که دریای مازندران و دریای شمال پرکاربردترین نامش در ایران محسوب می شود، ۴۳۶ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد. طول این دریا یکهزار و ۲۰۰ کیلومتر و عرض آن هم طول بین ۲۲۰ تا ۵۵۰ کیلومتر متغیر است. حجم آب دریای مازندران افزون بر ۷۷ هزار کیلومتر مکعب است. عمق این دریا در بخش شمالی، ۱۰ تا ۱۲ متر و در بخش میانی تا ۷۷۰ متر است. گودترین نقطه خزر در بخش جنوبی یا ایرانی است که تا یکهزار متر نیز می رسد.

سطح آب دریای خزر بین ۲۶ تا ۲۸ متر بسته به شرایط جوی هر سال از سطح آب دریاهای آزاد، پایین تر است. این دریا از طریق ولگا و همچنین کانال ولگا – دن که مجهز به حوضچه های تنظیم سطح آب و برقراری هم ترازی آب است، به طور غیر مستقیم با دریای بالتیک و دریای سیاه ارتباط دارد.
شهرت جهانی دریای خزر علاوه بر ماهیان خاویاری به خاطر وجود فک خزری است که نسل آن در معرض خطر قرار گرفته و دارای کمپین جهانی برای حفظ و حراست است. ماهیان استخوانی این دریا نیز مانند ماهی سفید نزد ایرانیان زبانزد است.