عنوان بی‌‌کیفیت‌ترین ایرلاین ایرانی، با‌فاصله متعلق است به “هواپیمایی وارش”!
ارمون آنلاین- زهرا اسلامی: سطح کیفی پایین ایرلاین‌های ایرانی یکی از دهها داستان پُر‌گداز صنعت گردشگری کشور است. نقدِ پرتکرار شرکتهای هواپیمایی از تاخیر مکرر در پروازها تا پذیرایی نامناسب از میهمانان به ویژه در هواپیمایی “وارش” که در استان مازندران تاسیس شده است، موجب شد به بررسی خدمات پروازهای این هواپیمایی، نیز پیرو آن، مداقۀ اجمالی صنعت هوانوردی و حمل و نقل هوایی کشور که نقش بسزایی در توسعه گردشگری و به عبارتی، حداقل، حفظ مسافران و گردشگران موجود دارد، بپردازیم.
همه دلواپس تهیه بلیط و زمان انتظار طولانی
مسافران چه تجاری و چه از نوع تفریحی و گردشگری در سفر هوایی بیش از همه دلواپس تهیه بلیط هواپیما، رزرو بلیط، تاخیر پروازها و زمان انتظار برای ورود به هواپیما، ایرلاین‌های موجود ارائه دهنده خدمات سفر و امنیت پرواز هستند و شاید برایتان جالب باشد که غذای ایرلاین‌ها اغلب جزو آخرین دغدغه‌های مسافران است، مگر اینکه سفر جزیی از برنامه روزانه و کاری افراد بوده و ناچار به سفر هوایی باشند. کترینگ اما در برآورد و رتبه‌بندی شرکتهای هواپیمایی تاثیر مهمی دارد.
اگر اهل شکم‌گردی بوده و یا کیفیت و نحوه سرو غذا برایتان مهم باشد، تاکنون متوجه شده‌اید که کدام ایرلاین‌های ایرانی پذیرایی بهتری دارند؛ هواپیمایی “وارش” اما بنا‌بر اذعان تعداد پر‌شماری از مسافرانش رتبه خوبی در این بخش ندارد، همچنان که در سایر قسمت‌های یک شرکت هواپیمایی امتیاز قابل توجهی کسب نمی‌کند.
هواپیمایی وارش که از سال ۱۳۹۶ شروع به کار کرده و در دو فرودگاه مهرآباد تهران و دشت‌ناز ساری با حدود هشت فروند هواپیما در حال فعالیت است، علاوه بر گرانی بلیط که تقریباً مبتلا‌به همۀ ایرلاین‌های کشور به نسبت کیفیت، مسافت و در مقایسه با هواپیمایی‌های دنیاست، با‌تاخیر متعدد پروازها و انتظار مدید تا هشت ساعت بلکه بیشتر و لغو پروازها، عنوان یکی از نازل‌ترین هواپیمایی‌های کشور را از آن خود کرده است؛ «بدترین، بد‌قول‌ترین و تاخیر‌دارترین ایرلاین ایران و…» و عباراتی از این دست از جمله دیدگاه‌ها و اظهار نظرهایی‌ست که مسافران پروازهای وارش در صفحه اینستاگرام آن نوشته‌اند.
اهمیتی برای مجموعه مدیران وارش ندارد
یکی از مسافران همیشگی این هواپیمایی که حداقل دو‌بار در هفته با هواپیماهای این ایرلاین سفر می‌کند در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید: «مشکل سامانه سرمایشی در فصل گرما همواره مورد شکایت مسافرین وارش است که متاسفانه هیچ اقدامی نسبت به رفع آن نمی‌شود.»
او در ادامه می‌گوید: «کوچک‌بودن صندلی‌های هواپیما از دیگر موضوعات مورد اعتراض همیشگی توریست‌ها و مسافران است که گویا وارش برای سوار‌کردن تعداد بیشتر مسافران از چنین هواپیماها و صندلی‌هایی در سیستم هواپیمایی خود استفاده می‌کند.»
این مسافر دائمی فرودگاه دشت‌ناز ساری با اشاره به رفتار اغلبِ اوقات مناسب مهمانداران وارش، از آن به عنوان یکی از محاسن این شرکت یاد می‌کند و می‌افزاید: «گرانی بلیط این هواپیمایی از دیگر معایب آن است به ویژه در محور تهران- چابهار.»
وی پذیرایی داخل هواپیما به عبارتی کترینگ وارش را یک توهین به مسافران بر‌می‌شمارد و می‌گوید: «کترینگ وارش به هیچ وجه با بهای گزافی که افراد در سفرهایشان با این ایرلاین می‌پردازند و هزینه‌ای که انجام می‌دهند، مطابقت ندارد و تنها برای رفع تکلیف و خالی‌نبودن عریضه است. بارها در نظرسنجی‌های وارش اعلام کردیم که این مدل پذیرایی بی‌احترامی به میهمانان است، اما گویا کسی فرم‌های نظرسنجی را نمی‌خواند و یا این امر اصلاً اهمیتی برای مجموعه مدیران وارش ندارد.»
«کترینگ وارش به هیچ وجه با بهای گزافی که افراد در سفرهایشان با این ایرلاین می‌پردازند و هزینه‌ای که انجام می‌دهند، مطابقت ندارد و تنها برای رفع تکلیف و خالی‌نبودن عریضه است. بارها در نظرسنجی‌های وارش اعلام کردیم که این مدل پذیرایی بی‌احترامی به میهمانان است، اما گویا کسی فرم‌های نظرسنجی را نمی‌خواند و یا این امر اصلاً اهمیتی برای مجموعه مدیران وارش ندارد.»
تاریخ تولد اولین هواپیمایی ایران
اولین بار در سال ۱۳۱۸ هجری خورشیدی، رضاشاه پهلوی دستور بنیان باشگاه ملی هوانوردی برای ارتقا و توسعه هوانوردی را داد که هزینه آن مثل تعداد دیگری از صنایع از طریق مالیات تأمین شد.
در سال ۱۳۲۱ نخستین شرکت هواپیمایی ایران که حامل پرچم ایران بود با نام “ایرانین ایرویز” با پرواز تهران- مشهد افتتاح و در سال ۱۳۴۰ شرکت هواپیمایی ملی ایران “هما” متولد شد.
در سال ۱۳۵۴ هما با خرید بوئینگ‌های ۷۴۷ اس پی، این هواپیماهای دوربرد را در مسیر تهران-نیویورک به کار گرفت و به این ترتیب طولانی‌ترین خط هوایی بدون توقف جهان را راه‌اندازی کرد.
ایران‌ایر اولین شرکت هواپیمایی بود که در کنار توسعه ناوگان، زیر‌ساخت‌های فنی و مهندسی، خدمات فرودگاهی، آموزش و کترینگ را در سال ۱۳۴۶ ایجاد کرد.
طی۶۰ سال گذشته بلند‌پایه‌ترین سیاست‌مداران جهان، سرشناس‌ترین هنرپیشه‌های هالیوود، پُرعنوان‌ترین ورزشکاران تاریخ و…، با این هواپیمایی و سپس دیگر شرکتهای هواپیمایی ایران به این سرزمین سفر کردند و اغلب خاطرات روشنی ساختند.
این‌‌سالها به دلایل مختلف از جمله تحریم، مشکلات اقتصادی و سیاسی، تا چند دهه پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، کشور دچار کمبود هواپیما، قطعه و کاهش پتانسیل در این بخش از صنعت پر‌سود جهان شد.
طی۶۰ سال گذشته بلند‌پایه‌ترین سیاست‌مداران جهان، سرشناس‌ترین هنرپیشه‌های هالیوود، پُرعنوان‌ترین ورزشکاران تاریخ و…، با هواپیمایی هما و سپس دیگر شرکتهای هواپیمایی ایران به این سرزمین سفر کردند و اغلب خاطرات روشنی ساختند.
افت محسوس کیفیت پروازها
فقدان مدیریت صحیح و به دور از واکنش‌های سیاسیِ صرف نیز به دشواری‌های این راه افزود و از استقبال گرم و پر‌شور مسافران، گردشگران، سفیران فرهنگی، افراد بلند‌پایه و قدرتمند سیاسی جهان کاست و سفر ایرانیان به سایر کشورهای دنیا با‌انگیزه تفریح و گردش و بعد بازگشت به ایران را دچار تحول حیرت‌آوری کرد.
افت محسوس کیفیت پروازها علی‌رغم گرانیِ چشم‌گیر بلیط‌ها، استفاده از هواپیماهای فرسودۀِ اغلب ۳۰ ساله و چیزی باقی‌نمانده از رده‌خارج شدن توسط هواپیمایی‌های کشور، تاخیر بلند‌مدت و لغو پروازها، کترینگ ضعیف و بی‌سلیقگی محض، کمبود بلیط پرواز، نقص فنی و…، علاوه بر بهم‌زدن برنامه‌ریزی سفر مسافران، بر درآمد و برنامه نهادهای مرتبط با سفر هوایی از جمله صنعت گردشگری تاثیر منفی گذاشته و آنها را با مسائل بغرنجی روبرو می‌کند.
کترینگ، فرصتی برای شناساندن فرهنگ خوراکی
واژه “کترینگ” به صنعت آماده‌سازی و طبخ غذا و نوشیدنی در محلی و سرو آنها در مکان دیگری برای پذیرایی اطلاق می‌شود.
صنعت کترینگ از دهه ۱۹۲۰ آغاز شد که موضوع آن خوراکی‌های درون‌پروازی بود. نخستین آشپزخانه این صنعت نیز در سال ۱۹۳۶ توسط خطوط هوایی آمریکا ایجاد شد و محتویات آن شامل گوشت (اکثرا گوشت مرغ یا گوشت قرمز گاو و گوساله)، یک نوع سالاد یا سبزی، نان و یک دسر شیرین و شکلات بود.
استفاده از خوراکی‌های بومی هر کشور در منوی پذیرایی ( مثلاً در مورد ایران غذاهای سنتی نظیر چلوکباب، چلو خوشت‌های مختلف، شربت‌های گیاهی، شیرینی‌هایی چون سوهان قم، باقلوا و قطاب یزد، کلمپه و کماچ کرمان، گز اصفهان و …) و اطلاع‌رسانی محلی در مورد آنها می‌تواند ابزار موثر و فرصتی برای شناساندن فرهنگ خوراکی ایرانی به به شمار آید.
هیچ نظرسنجی رسمی در کشور، دیدگاه مسافران حدود ۱۹ شرکت هواپیمایی فعال ایران را از خدمات سفر به ویژه کترینگ آن به طور واضح و متداول اعلام نمی‌کند و آنچه بیان می‌شود حاصل تجربه مسافران فارسی‌زبان و تعدادی از مسافران خارجی به ویژه گردشگران کشورهای عربی‌ست.
“قطر ایرویز”، بهترین ایرلاین دنیا
اگر کنجکاوید؛ بهترین ایرلاین دنیا، “قطر ایرویز” است که برای هشتمین بار طی بیست و پنج سال گذشته، رتبه اول برترین شرکت هواپیمایی جهان را کسب کرده است.
این رتبه‌بندی‌ها بر‌اساس نظرات بیش از ۲۱ میلیون مسافر از ۱۰۰ کشور جهان است که ۳۵۰ شرکت هواپیمایی را از سپتامبر ۲۰۲۳ تا مه ۲۰۲۴، مطابق معیارهایی مانند کیفیت پرواز، ارزش خرید، راحتی، خدمات داخل هواپیما و زمان انتظار هنگام ورود ارزیابی کردند.
این ایرلاین، خدمات پروازی خود را از لحظه رزرو تا فرودآمدن هواپیما در کشور مقصد، در قالب یک پکیج لاکچری به مسافران ارائه می‌دهد. ارائه کترینگ منحصربه‌فرد با کیفیت غذایی بالا نقش مهمی در مطرح شدن نام هواپیمایی قطر در بین بهترین ایرلاین‌های دنیا دارد.
ضرورت رقابتِ قدرتمند شرکتهای هواپیمایی
در عصر حاضر، سفر، خاصه سفر هوایی به دلایل متعدد از جمله سرعت و امنیتِ بیشتر، جزیی از زندگی شهروندان دنیا شده است؛ اگر‌چه داستان سفرهای هوایی در ایران با مشکلات پر‌تعدادی مثل کم‌ارزش‌شدن پاسپور‌ت ایرانیان و اعلام رتبه ۹۵ میان ۱۹۰ کشور جهان، گرانی، تورم و کاهش روز‌افزون درآمدِ قریب‌به اتفاق خانواده‌های این مرز و بوم، با‌فراز و فرودهای بسیاری همراه است، با این‌همه، سفر به ویژه سفر برای تجارت و گردش هنوز در سبد هزینه‌های شهروندان ایرانی جای دارد.
بنابراین حفظ و رضایت این تعداد مسافران و گردشگران و سپس سعی در افزایش آنها و توسعه صنعت گردشگری، نیازمند رقابت صحیح و قدرتمند در ارائه خدمات توسط شرکتهای هواپیمایی، نوسازی ناوگان، ارائه حداکثری بلیط در مواقع ضروری و پیک سفر، پذیرایی مناسب ذائقه مسافران و…، دارد.
حفظ مسافران و گردشگران و سپس سعی در افزایش آنها و توسعه صنعت گردشگری نیازمند رقابت صحیح و قدرتمند در ارائه خدمات توسط شرکتهای هواپیمایی، نوسازی ناوگان، ارائه حداکثری بلیط در مواقع ضروری و پیک سفر، پذیرایی مناسب ذائقه مسافران و…، دارد.
